Alles wat je moet weten als je loondoorbetaling bij ziekte wordt omgezet in een slapend dienstverband.
Na 104 weken ziekte bij een werkgever, stopt in principe de loondoorbetalingsverplichting. Ook als jij nog niet in staat bent om je beter te melden. Sommige werkgevers kiezen ervoor om het dienstverband ‘slapend’ te houden. Dit betekent dat je formeel in dienst blijft omdat de arbeidsovereenkomst blijft bestaan, maar dat je geen loon meer ontvangt.
Waarom zou een werkgever dit doen? Daar zijn meerdere antwoorden op te geven.
Sommige werkgevers houden het dienstverband slapend om zo te voorkomen dat ze je een transitievergoeding moeten betalen.
Andere werkgevers houden een dienstverband in stand om je de kans te geven om later, als je gedeeltelijk of geheel bent hersteld, weer terug te komen in het bedrijf. Is je belastbaarheid toegenomen? Dan kun je dit melden bij je werkgever en samen kijken naar de volgende stap.
De keuze voor het wel of niet slapend houden van een dienstverband ligt bij de werkgever. In de praktijk blijkt het niet mogelijk om een werkgever te dwingen om een slapend dienstverband te beëindigen.
Welke rechten en opties heb je? We leggen het uit.
Snel naar:
- Wat is een slapend dienstverband?
- Een slapend dienstverband is niet verboden
- Rechten werknemer tijdens een slapend dienstverband
- Vakantiedagen tijdens een slapend dienstverband
- Tijdens een slapend dienstverband kun je een uitkering krijgen
- Een slapend dienstverband beëindigen?
- Slapende dienstverbanden in de toekomst
Wat is een slapend dienstverband?
Tijdens een slapend dienstverband blijft het arbeidscontract in stand, ondanks de ziekte van de medewerker. De medewerker blijft in dienst en blijft als personeelslid meetellen.
De werkgever is de eerste 104 weken van jouw ziekte verplicht om (een gedeelte) van jouw loon door te betalen. Daarna stopt die verplichting en kan het dus zijn dat je een arbeidsovereenkomst hebt, zonder dat je werkt en zonder dat er loon wordt betaald.
Reserveringen blijven gewoon staan en je kunt in overleg (op een later moment) vakantiedagen opnemen of vakantiegeld laten uitbetalen. De werkgever is niet verplicht om alle reservering uit te betalen (zoals met een eindafrekening bij het einde van een dienstverband wordt gedaan). Je blijft immers formeel in dienst.
Een slapend dienstverband is niet verboden
Belangrijk om te weten, is dat een slapend dienstverband niet is verboden.
Door de jaren heen zijn er op dit vlak meerdere rechtszaken gevoerd, en verschillende rechters bleken het met elkaar eens: een werkgever handelt niet onrechtmatig als hij iemand in dienst houdt. Zelfs niet als dit aantoonbaar gebeurt om de transitievergoeding niet te hoeven bepalen.
Verschillende rechters oordeelden dat een bedrijf niet verplicht kan worden om iemand te ontslaan, zelfs niet als de achterliggende reden tegen het belang van de werknemer ingaat.
Een slapend dienstverband heeft ook voordelen. Het belangrijkste voordeel: je hebt nog steeds een arbeidscontract, dus kun je weer terugkeren bij je werkgever wanneer je weer belastbaar bent voor werk.
Rechten werknemer tijdens een slapend dienstverband
Waar moet je rekening mee houden en waarop heb je recht tijdens een slapend dienstverband? En waarop niet? We zetten op een rij wat je rechten en plichten zijn; en welke rechten komen te vervallen.
Je hebt geen recht op:
- Geen recht op loon: Je hebt na 104 ziekteweken geen recht meer op loon, tenzij je je weer beter zou melden en hetzelfde, of ander passend werk, zou oppakken.
- Geen nieuwe vakantiedagen: Je bouwt geen nieuwe vakantiedagen op via je werkgever. De vakantiedagen horen bij de loondoorbetalingsplicht, en die is inmiddels komen te vervallen. Via je uitkering bouw je natuurlijk wel vakantiedagen op.
- Geen nieuwe opbouw vakantiegeld: Je bouwt geen nieuw vakantiegeld op. Het vakantiegeld is namelijk onderdeel van je loonbetaling; en die is stopgezet.
- Geen uitbetaling van je verlofsaldo: Je verlofsaldo hoeft niet uitbetaald te worden, maar blijft in principe staan tot je verlof vervalt. Bij wettelijke vakantiedagen gebeurt dit op 1 juli van het jaar nadat de dagen zijn opgebouwd.
Je houdt je volgende plicht:
- Wel re-integratieplicht: Je re-integratieplicht blijft bestaan. Dit schept een verplichting tussen jou en je werkgever of het UWV.
Je houdt de volgende rechten:
- Transitievergoeding blijft oplopen: De uiteindelijke transitievergoeding wordt hoger omdat je aantal dienstjaren toeneemt.
- Je kunt een betermelding doen: Neemt je belastbaarheid weer toe? Dan kun je je beter melden. Je werkgever is dan verplicht om je terug te laten keren in het bedrijf of ergens anders (extern).
Verder zijn er gevolgen voor je pensioensopbouw. Wat de gevolgen zijn, hangt af van bij wie je je pensioen opbouwt. Bij sommige pensioenfondsen wordt de pensioensopbouw premievrij voortgezet, bij andere fondsen stopt de opbouw. Jouw pensioenfonds kan jou dit vertellen.
Vakantiedagen tijdens een slapend dienstverband
Iedere werknemer heeft het recht op wettelijke- en eventueel bovenwettelijke verlofuren. Deze bouw je op tijdens je dienstverband en kun je in overleg met je werkgever opnemen. Ga je uit dienst en heb je uren niet opgenomen? Dan wordt het gereserveerde bedrag uitbetaald bij de eindafrekening. Dit geldt bij iedere uitdiensttreding.
- Wordt een zieke werknemer na 104 weken ontslagen? Dan wordt het restant uitbetaald.
- Ga je met een vaststellingsovereenkomst uit dienst, dan kun je onderhandelen over je reserveringen (zoals het wel/niet opnemen of uitbetalen).
- Behoud je een slapend dienstverband? Dan blijven de reserveringen voor verlof staan, want je gaat (nog) niet uit dienst. Je kunt dan in overleg met de werkgever deze uren nog opnemen (betaald verlof). Je bouwt alleen geen nieuwe verlofuren meer op, omdat er geen loon meer wordt betaald.
Vakantiedagen hebben een beperkte houdbaarheid. Bovenwettelijke vakantiedagen vervallen na vijf jaar, tenzij je CAO of contract anders bepaalt. Wettelijke vakantiedagen van vorig jaar, vervallen op 1 juli van dit jaar.
Tijdens een slapend dienstverband kun je een uitkering krijgen
Je slapend dienstverband staat los van je recht op een uitkering. Voor het aflopen van de 104 weken loondoorbetaling, ontvang je een uitnodiging van de keuringsarts van UWV en volgt het reguliere WIA-proces.
Een slapend dienstverband beëindigen?
In sommige gevallen zou je het liefste willen dat jouw werkgever jouw contract beëindigt en de transitievergoeding uitbetaalt. Dat is begrijpelijk, maar in de praktijk niet iets wat je kunt afdwingen.
Op dit gebied zijn namelijk meerdere rechtszaken gevoerd. De rode draad: wettelijk gezien doet de werkgever niets verkeerd, dus ontslag is geen recht wat je af kunt dwingen.
Als je toch je contract wilt laten ontbinden, dan kun je in gesprek gaan met je werkgever. Het kan zinvol zijn om voorafgaande aan een gesprek (arbeid) juridisch advies te vragen, bijvoorbeeld bij je rechtsbijstandsverzekering
Wel adviseren we je altijd om te kijken naar de hoogte van een eventuele transitievergoeding. Is die wel de moeite waard om over in gesprek te gaan? Of is het misschien beter om nu alvast je volgende uitdaging te zoeken in een andere functie bij een andere werkgever?
Onze andere tip is om ook te kijken naar de voordelen van een slapend dienstverband. Misschien voelt het nu nog niet zo, maar er kan in de toekomst een moment komen waarop je je weer beter voelt en weer op zoek kunt gaan naar werk (in voltijd of in deeltijd, in je huidige functie of iets anders).
Het voordeel van een slapend dienstverband is namelijk dat je een betermelding kunt doen. Je werkgever is verplicht om je weer je eigen (of een passende) functie te geven. Als dit niet mogelijk is, moet je werkgever je helpen bij het vinden van passend werk buiten de organisatie.
Slapende dienstverbanden in de toekomst
Het kabinet wil slapende dienstverbanden tegengaan en verandert de wet. Een voorstel hiervoor is op het moment van schrijven – januari 2019 – goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer.
De regering wil vanaf 2020 werkgevers, die een zieke werknemer ontslaan, compenseren in de transitievergoeding die zij moeten betalen bij ontslag vanwege langdurige ziekte.
Deze compensatie vraagt de werkgever aan bij het UWV en wordt vervolgens door de werkgever gebruikt voor het betalen van de transitievergoeding. Zo wordt het veelvoorkomende motief achter het slapend dienstverband – namelijk het betalen van de transitievergoeding bij ontslag vanwege langdurige ziekte – naar verwachting weggenomen.
Het idee is dat de slapende dienstverbanden zo op termijn af gaan nemen. Het is voorzien dat de regeling met terugwerkende kracht ingaat, waarmee veel slapende dienstverbanden zouden moeten verdwijnen.
Je bent niet de enige
Onverwachts in de ziektewet is lastig. Maar vergeet niet: jij bent niet de eerste die met deze vragen rondloopt. Sterker nog: op het forum van Samen Veerkrachtig ontmoet je anderen zoals jij. Meld je daarom vandaag nog aan om tips en ervaringen uit te wisselen.
Deel jouw tip op het forum
Wie help mij bij meningsverschillen?
ED helpt je op weg!
Via Samen Veerkrachtig vind je mensen die eerder een situatie als de jouwe hebben meegemaakt. Zij zijn onze ErvaringsDeskundigen, kortweg ED’s. In het forum herken je ze aan de oranje cirkel om hun foto. Aan ED’s kun je vragen stellen, bijvoorbeeld over de keuring van het UWV of het vinden van ander werk. Benader ze gerust als je ergens mee zit, want op Samen Veerkrachtig helpen we elkaar bij het vinden van antwoorden.